Doğan Tıp Merkezi’miz tüm doktorlarıyla birlikte yeni adresinde hizmet vermektedir.

Yeni Adresimiz:
Ziya Gökalp Caddesi No: 6 K.Çekmece / İstanbul
(E-5 Üzeri Petrol Ofisi Arkası)

İletişim Telefonumuz: 444 0 911

×
 

Tıbbi Bölümler
 
  Beslenme ve Diyet
Beslenme; yiyecekler ve yiyeceklerin sağlıkla ilişkisini konu alan bilimdir.

Beslenme bilimleri yiyeceklerin özellikleri ve içerdiği besin maddelerinin dağılımı, metabolik etkileri, yetersiz veya aşırı yiyecek alımının sonuçlarının inceler. Besin maddeleri; yiyeceklerde bulunan, vücutta emilen ve sağlık açısından önem taşıyan kimyasal bileşiklerdir. Bası besin ögeleri vücutta yapılamadığından temel niteliktedir ve bu nedenle yiyeceklerle alınması gerekir. Temel besinler; vitaminler, mineraller, amino asitler, yağ asitleri ve enerji kaynağı olarak bir miktar karbonhidrat içerir. Temel olmayan besinler vücutta başka bileşiklerden sentezlenebilirse de yiyeceklerle de alınabilir. Besinler genellikle makrobesinler ve mikrobesinler olarak ikiye ayrılır.

Makrobesinler

Bu besinler diyetin büyük bir kısmını oluşturur. Enerji yanında büyüme, yaşamın sürmesi ve aktivite için gerekli temel besin ögelerini sağlarlar. Bunlar karbonhidratlar, yağlar proteinler, mikromineraller ve vitaminler ile sudur. Karbonhidratlar glukoz ve başka monosakaridlere, yağlar yağ asitleri ve gliserole, ve proteinler peptidler ve aminoasitlere dönüştürülür. Bu makrobesinler enerji kaynağı olarak birbirinin yerine geçebilir; yağlar 9kcal/g, proteinler ve karbonhidratlar 4kcal/g enerji sağlar genellikle bir besin olarak kabul edilmeyen etanol 7kcal/g enerji sağlar.
Karbonhidratlar ve yağ doku proteinin korunmasını sağlar. Yiyeceklerle ya da dokulardaki depolardan, proteindışı kaynaklardan yeteri kadar kalori alınmazsa, proteinler dokuların canlı kalması, yeni doku oluşması ya da büyüme için etkin olarak kullanılamazlar. Bu gibi durumlarda pozitif azot dengesini sağlamaya yetecek kadar protein ve bu proteinin doku yapımı amacıyla kullanılabilmesi için de mutlaka yeteri kadar enerjiyi proteinle birlikte vermek gerekir.

Mikrobesinler

Mikrobesinler; suda ya da yağda çözünen olarak sınıflandırılan vitaminler ve eser minerallerdir. Suda çözünen vitaminler, vitamin C ile vitamin B komplekste yer alan sekiz bileşiktir.

Halk İçin Beslenme Bilgileri

USDA ilkin dengeli bir diyet için Temel Dört Besin Grubu’nu (sütü ürünleri, et ve proteince zengin sebzeler, tahıllar ve ekmekler, sebze ve meyveler) ileri sürmüştür. USDA 19922de daha iyi bir kılavuz olarak Beslenm Rehberi Piramidi’ni ortaya koymuştur. Piramitte tahıl alımı artırılmış, sebze ve meyveler 2 gruba ayrılmış, süt ve et ürünleri aynı kalmış ve bir yağ ve şekerler grubu oluşturulmuştur. Tavsiye edilen porsiyon sayısı, kişnin günde 1600 ile > 2400 kalori arasında değişebilen enerji gereksinimine göre değişir.
Yeni besin kılavuzu yağ alımını kalorilerin yaklaşık %30’una düşürmeyi ve meyve, sebze ve tahıl alımını artırmayı önerir.

Klinik Tıpta Beslenme

Beslenme, tıbbın tüm dallarında klinik uygulamayı etkiler ve yaşamın tüm dmnemlerinde önem taşır. Klinik beslenme, beslenme bilimi ve tıp uygulamasıilkelerinin insanlarda besinlerin eksikliği, fazlallığı ve metabolik dengesizliğinden kaynaklanan hastalıkların tanısı, tedavisi ve önlenmesine uygulanmasıdır.
Malnütrisyon ve marasmus, kuvaşiyorkor, kseroftalmi ve raşitizm gibi diğer eksiklik tabloları yalnız gelişmekte olan ülkelerde değil, sanayileşmiş ülkelerde yoksunluk koşullarında da önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir. Malnütrisyon, alkol ve amdde bağımlılığınad, çeşitli etiyolojilere bağlı uzun süreli hastalıklarda ve b azı cerrahi ve medikal girişimlerin komplikasyonu olarak ortaya çıkabilir.
Pek çok sistemik hastalıkta beslenme bozulur, bazen sağlık üzerinde ciddi etkiler doğurur. Bu nedenle, pek çok tıp merkezinde hekimler, cerrahlar, hemşireler, diyetisyenler, eczacılar ve laboratuvar teknisyenlerinden oluşan mültidisipliner beslenme destek ekipleri bulunur. Bu ekipler beslenme desteği gereken hastaları, bunların beslenme durumunu belirler, terapötik diyetler önerir ve hastaları uzun dönemde izler. Ağız yoluyla günlük alımın yeterli olmadığı durumlarda gerektiğinde enteral ya da parenteral beslenme uygulanır.
Beslenme faktörleri kanser, hipertansiyon ve koroner arter hastalığı gibi çok sayıda kronik dejeneratif hastalığın nedeninde de rol oynayabilr. Galaktozemi ve fenilketonüri gibi pek çok kalıtsal metabolik bozukluğun tedavisinde özel diyetler önem taşır.

Beslenme Desteği

Kronik hastalık ve iştahsızlığı olan hastalar ve kronik inflamasyonlu hastalığı ya da malignitesi olanlarda kıvamı değiştirilmiş diyetler uygulayan hastalar için enerji ve proteince zengin besinlerle oral destek endikedir. Uygulamada, piyasada satılan ürünler, evde kullanılan yiyeceklerden daha güvenilir ve daha kabul edilebilir bir destek yöntemi oluşturur.

Enteral Beslenme

Gİ kanalın işlev gördüğü hastalarda ağızdan beslenmeyi desteklemek ya da onun yerine kullanmak üzere sondayla enteral besleme uygulanabilir. İkincisi yoğun protein ve kalori desteği gereken ve ağızdan destek alamayan ya da almak istemeyen hastalarda endikedir.

Parenteral Beslenme

Parenteral besleme İV uygulanır. Kısmi parenteral besleme hastanın günlük besin gereksiniminin yalnız bir bölümünü karşılar, ağızdan alınanı destekler. Hastanede yatan pek çok hastaya bu yöntemle, rutin bakımın bir parçası olarak dekstroz ya da aminoasit solüsyonları verilir.

Yetersiz Beslenme Açısından Risk Faktörleri

İleri derecede zayıf: boya göre vücut ağırlığı ya da BKİ standardın< %80’i
Üç aylık süre boyunca olağan vücut ağırlığında %10 ve daha fazla kayıp
Alkol alımı günde >180 mg etanol eşdeğer
10 günde uzun süredir ağızdan besin alımının yokluğu
Malabsorpsiyon sendromları, kısda bağırsak sendromları, fistüller, diyabet, böbrek diyalizi, apse drenajı ya da yara nedeniyle uzun süreli besin kayıpları
Antibesin ya sa katabolik özellikleri olan ilaçların alımı
Geniş yanıklar, infeksiyon, travma, uzun süren ateş ya da hipertiroidi nedeniyle metabolizma gereksinimlerinde artma

Aşırı Beslenme Açısından Risk Faktörleri

Egzersiz yapmama ve kilo almayla birlikte iştahın iyi olması
Fazla yağ ve fazla tuz içeren diyet
Hiperkolesterolemide yüksek dozda nikotinik asit
Premenstruel sendromda yüksek dozda piridoksin
Deri bozukluklarında yüksek dozda vitamin A
Reçete olmadan yüksek dozda demir ve diğer eser minerallerin alınması

Obezite

Vücutta aşırı yağ birikimi.
Geleneksel olarak obezite vücut ağırlığının standart boy-kilo tablolarında ideal ya da istenen vücut ağırlığının >%30 üstünde olması olarak tanımlanmıştır. Günümüzde genellikle, vücut ağırlığının boyun karesine bölünmesiyle elde edilen beden kitle indeksi ile ifade edilmektedir.
Obezite fazla miktarda besin alımı ile ilişkilidir.

Diyet

Artık geleneksel diyetler ender olarak verilmektedir; bunun yerine uzun vadeli alışkanlıkların değiştirilmesi vurgulanmaktadır. Çoğu programda müşterilere yeme partnerlerinde nasıl güvenli, akıllıca ve aşamalı değişiklikler yapacakları öğretilir. Değişikliklerden bazıları kompleks karbonhidrat alımını artırıp yağ ve basit karbonhidrat alımını azaltmaktadır. Hastaların kaybettiği kiloları kısa sürede yeniden aldığı görüldüğünden, günde 400-800 kcal sağlayan çok düşük kalorili diyetler artık popüler değildir.

Davranış Tedavisi

Klinik dışı kilo verme programlarının çoğunun temeli davranış tedavisidir. Değiştirilecek davranış, öncillerini ve sonuçlarını değerlendiren davranış analizine dayanır. Değiştirilecek ilk davranış, yemedir. Yeme hızını düşürmek için çaba harcanır. Bundan sonra, göreceli uzak olanlardan, daha yakın olanlara kadar yemenin öncüllerini değiştirmek için çaba harcanır. İçüncü adım, bu davranışların pekiştirilmesidir. Hangi davranışların değiştirilmesi ve pekiştirilmesi gerektiğini belirlerken ayrıntılı kayıt tutmayla kendi kendini izleme kullanılır. Bu programlarda beslenme eğitimi ile fiziksel aktiviteyi artırma önlemleri giderek daha fazla önem taşımaktadır. Obez kişilerde sık rastlanan kilo vermeye karşı kendi kendine yenilme, yanlış uyum davranışlarının üstesinden gelme ve bütün kilo koruma programlarında rastlanan olağan duraklamalarda geri dönüşlerin önlenmesi için eğitim sağlama amacıyla kognitif tedavi kullanılmaktadır.
Doğan Tıp Merkezi Bir Doğan Sağlık Grubu Kuruluşudur. Tüm Hakları Saklıdır.
Designed By Ortismedia